De speelplaats als het meest bijzondere leslokaal

Doordacht ontharden

Dat de grote, grijze kale vlaktes verdwijnen is om meerdere redenen een goede zaak. Niet alleen zijn die heel eentonig, ze houden ook de hitte vast en dat is met de klimaatopwarming niet ideaal. Vandaar de massale oproep om te ontharden. Maar dat moet dan wel doordacht gebeuren. Het volstaat niet om enkel de grijze tegels of beton te vervangen door gras en hier en daar lukraak een boom neer te planten. Scholen moeten goed nadenken over het ontwerp van de buitenomgeving.

Alain Beutels, accountmanager bij Ebema: “Het is goed dat er voor meer kleur en opdeling van ruimtes wordt gekozen, maar behalve met de esthetiek moet een ontwerp ook rekening houden met de technische haalbaarheid. Bijvoorbeeld in de keuze van materialen is het type belasting doorslaggevend. Een tegel van 4cm dik volstaat niet als het de bedoeling is om voor bepaalde gelegenheden materiaal met een vrachtwagen aan te brengen. Een ander belangrijk aandachtspunt in schoolomgevingen is de veiligheid. Denken we maar aan veiligheidsremmers, blindegeleidetegels, oversteekplaatsen of zebrapaden. Ook daarin kunnen wij met ons assortiment scholen begeleiden. Zo ontwikkelden we voor de PXL Hogeschool in Hasselt een speciale bank, de CXL. Dat is een bank in de vorm van een C met ingebouwde LED-verlichting. Die geven tijdens avondlessen extra verlichting op het binnenplein en dragen zo bij aan het veiligheidsgevoel.”

Organisch vergroenen

Het klimaatvraagstuk dwingt directies om speelplaatsen en schoolomgevingen drastisch te vergroenen. Een goede zaak, maar ook daar is kennis voor nodig. Kennis over de juiste planten en bomen evenals expertise in passende materialisatie. Voor dat eerste kan een gediplomeerde landschapsarchitect een meerwaarde betekenen, bij de keuze voor materialen is waterdoorlaatbaarheid heel belangrijk.

“In de waterdoorlatende bestrating werken wij met systemen met waterpasserende klinkers met een brede voeg waar plaats is voor gras. Zo maken we overgangszones waarbij je een intensieve en waterdichte zone hebt voor bijvoorbeeld voetbal en basketbal om vervolgens over te gaan naar een waterdoorlatende bestrating en te eindigen in een echte groenzone zoals een parkje met bomen. Het organisch in elkaar overvloeien gebeurt steeds vaker. Net als het gebruik van organische vormen en niveauverschillen in het ontwerp om meer intimiteit en gezelligheid te creëren. Dat deden wij in een lagere school in Laken met banken in bochten, verhogingen en dat in twee materialen."

"Het voordeel van prefabbeton is dat het robuuster en onderhoudsvriendelijker is dan hout, sneller droogt en dat je er tegenwoordig alle kanten mee uit kan. Zowel in kleur als in vorm. Vandaag denken wij dus meer in concepten dan in massaproductie van enkel de bestrating.”

Multifunctionele zitelementen

Wie wil er nu geen les volgen in een heus amfitheater? Kinderen een hele dag opsluiten in een duf klaslokaal is niet langer wenselijk. Zodra het weer het enigszins toelaat, willen we leerlingen zoveel mogelijk naar buiten laten gaan. En waarom niet buiten lesgeven? Het gebeurt steeds vaker en leerlingen zijn er heel enthousiast over. Buiten is er meer zuurstof en een goed ontworpen buitenomgeving prikkelt de fantasie.

“Onze vaste theaterklassen in architectonisch beton zijn heel populair omdat de leerlingen er alle kanten mee uitkunnen. Je kan er les volgen of voorstellingen geven, maar evengoed kan je er spelletjes op spelen of er gewoon met vrienden ontspannen. Ons allereerste amfitheater kwam er in een school in Tongeren na een crowdfunding die door de directeur en de ouderraad was opgezet. In de categorie zitelementen heb je naast deze massieve theaterklassen ook de mogelijkheid om modulair te werken door een bepaalde opbouw te voorzien met een aantal banken."

"Met deze multifunctionele zitelementen kan je leuke hoekjes creëren of diverse verdiepingen zoals wij bijvoorbeeld deden voor de Ecole Leopold I in Laken. Elk leerjaar kan op die manier zijn eigen niveau innemen als hun eigen plekje. Bij een lagere school die naast een middelbare school lag zagen ze dan weer dat de oudste kinderen van die lagere school precies nergens terechtkonden. Voor hen creëerden we tussen beide scholen een groene tussenruimte met banken, letterlijk als overgangszone.”

Co-creatie

De speelplaats is dus van een dode grijze massa naar een levend gegeven geëvolueerd die een mooie symbiose vormt met het schoolgebouw zelf. Het is een doordacht geheel waarbij de grenzen tussen binnen en buiten vervagen. Om deze droom van veel directies en ook van de leerlingen zelf te realiseren, is samenwerking tussen alle betrokken partijen noodzakelijk.

En daarbij pleit Alain voor de aanstelling van een gediplomeerde landschapsarchitect. “De beste resultaten komen tot stand wanneer scholen zowel een gediplomeerde tuinarchitect aanstellen als ook de leveranciers vroeg in het proces betrekken. Door ons deel te maken aan de tekentafel kunnen wij de technische haalbaarheid van een project op voorhand verzekeren of kijken of er voldaan wordt aan de wetgeving. Meedenken met directies en (landschaps)architecten doen wij heel graag. Vandaar dat wij naast standaardproducten ook heel veel maatwerk aanbieden. Voor een school in Nederland ontwierpen wij bloembanken/zitbanken in heel bijzondere kleuren. Deze school is specifiek voor kinderen met autisme en ADHD en die verdragen geen felle kleuren."

"Toch wilden ze heel graag kleur. Vandaar dat wij voor hen vier zachte, matte kleuren op maat hebben ontwikkeld. Voor een school in Luik werkten we dan weer met een tuinarchitect samen voor de realisatie van een grote vierkante zitbank annex boomkader. En op vraag van leerlingen maakten we gepersonaliseerde tegels met bloemmotieven of tekst in verwerkt. Het probleem met scholen echter is dat ze steeds vaker te kampen hebben met een beperkt budget. Maar ook dan zien wij het als een uitdaging om oplossingen te bedenken. Dromen van scholen esthetisch en technisch helpen realiseren met onze producten binnen het afgesproken budget, is namelijk wat ons als innovatief bedrijf elke dag drijft.”