Leuvens onderwijs wil succesvol aanmeldsysteem uitrollen over gans Vlaanderen

De stad organiseert o.m. voor de basisscholen kwalitatieve voor- en naschoolse opvang, KinderKuren, waar leerlingen dankzij een activiteitenaanbod hun talent kunnen ontwikkelen. Ze beschikt tevens over een breed digitaal aanmeldsysteem voor het basis- en secundair onderwijs waardoor kamperen wordt vermeden. “Ik ben ook heel fier op het project ‘Brugfiguren’ en zet me elke dag in voor een stad waar we elke leerling aan boord houden. In Leuven geldt immers je toekomst en niet je afkomst en we zien diversiteit als een kracht die we in elk kind willen doen groeien”, benadrukt de schepen.

Het Leuvense onderwijs geeft les aan 25.581 leerlingen in 108 vestigingen van een zeventigtal scholen: vier vestigingen met 91 leerlingen in het buitengewoon kleuteronderwijs, vier vestigingen met 677 leerlingen in het buitengewoon lager onderwijs, zes vestigingen met 717 leerlingen in het buitengewoon secundair onderwijs, één vestiging met 125 leerlingen in het deeltijds beroepssecundair onderwijs, 37 vestigingen met 3.746 leerlingen in het gewoon kleuteronderwijs, 35 vestigingen met 6.387 leerlingen in het gewoon lager onderwijs en 21 vestigingen met 13.838 leerlingen in het voltijds secundair onderwijs. Dat aantal stijgt.

71% van de leerlingen is ingeschreven in Leuvense scholen van Katholiek Onderwijs Vlaanderen en 23% in GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap. Katholiek Onderwijs Vlaanderen verwelkomt 59,14% van het buitengewoon kleuteronderwijs, 21,69% van het buitengewoon lager onderwijs, 39,74% van het buitengewoon secundair onderwijs, 70,47% van het gewoon kleuteronderwijs, 71,53% van het gewoon lager onderwijs en 76,68% van het voltijds secundair onderwijs. GO! onthaalt 40,86% van het buitengewoon kleuteronderwijs, 78,31% van het buitengewoon lager onderwijs, 60,26% van het buitengewoon secundair onderwijs, 100% van het deeltijds beroepssecundair onderwijs, 24,01% van het gewoon kleuteronderwijs, 23,54% van het gewoon lager onderwijs en 17,02% van het voltijds secundair onderwijs. De Federatie Steinerscholen bedient 2,27% van het gewoon kleuteronderwijs en 2,17% van het gewoon lager onderwijs. De Federatie van Onafhankelijke, Pluralistische, Emancipatorische Methodescholen onderwijst aan 1,79% van het gewoon kleuteronderwijs en 1,87% van het gewoon lager onderwijs. Het Provinciaal Onderwijs Vlaanderen vangt 6,3% van het voltijds secundair onderwijs op.

Het volwassenenonderwijs telt 16.055 studenten: 5.839 in GO! en GO! CVO VOLT, , 10.216 bij Katholiek Onderwijs Vlaanderen, 8.345 in CVO CLT en 1.871 in CVO Qrios. Er zijn 2.171 ingeschrevenen bij Ligo (Centra voor Basiseducatie). In het hoger onderwijs telde de KU Leuven op 31 oktober 2021 49.418 en op 31 oktober 2022 49.605 studenten (+ 0,38%); UC Leuven telde toen respectievelijk 9.149 en 9.365 studenten (+ 2,36%). “In het volwassenenonderwijs ben ik voorzitter van de raad van bestuur van Ligo, de vroegere Open School, waar ook anderstalige nieuwkomers terecht kunnen en waar je levenslang kan leren”, meldt schepen Wadera.

In het basisonderwijs gebeurt 80% van alle aanmeldingen voor een Leuvense school voor kinderen met een Leuvens domicilieadres; de andere kinderen komen vooral uit de buurgemeenten. In het secundair onderwijs woont 43% van de aangemelde leerlingen in Leuven en 57% daarbuiten. Het gros komt uit de omliggende gemeenten met uitlopers tot in Brussel, Mechelen en Diest.

Aanmeldsysteem

Een sterke troef van het Leuvense onderwijs is diens aanmeldsysteem. Voor het secundair onderwijs kunnen leerlingen zich vandaag aanmelden bij meer dan honderd scholen in de heel brede regio tot Mechelen, Vilvoorde en Aarschot. Sinds een paar jaar doet Leuven dit ook voor het basisonderwijs met zijn buurgemeenten Bierbeek, Oud-Heverlee en Herent.

“Tot vóór enkele jaren meldden onze leerlingen alleen aan voor alle Leuvense scholen in één poule. Sommigen, zeker aan de Leuvense rand, meldden zich echter dubbel aan: ze schreven zich in via ons aanmeldsysteem, maar bv. ook voor het Montfortcollege in Rotselaar en Sint-Angela in Tildonk. Ze wedden dus op twee paarden, wat de aanmeldcijfers vertekende en ouders lang in onzekerheid hield. Ten gevolge hiervan zijn we met de jaren stelselmatig uitgebreid tot we vandaag meer dan honderd scholen in het aanmeldsysteem hebben. Voor Leuven raden we in het basisonderwijs en het secundair onderwijs vijf keuzes aan. Ons stabiel systeem zorgt er echter voor dat bijna iedereen in een school van zijn of haar eerste of tweede voorkeur belandt. We zijn heel trots dat leerlingen zo breed kunnen aanmelden dankzij dit grootste aanmeldsysteem van Vlaanderen, dat zelfs de provinciegrenzen overschrijdt. Mijn wens is om te evolueren naar een Vlaams aanmeldsysteem dat zich uitstrekt tot Antwerpen en Gent en voor alle netten geldt”, oppert Lalynn Wadera.

Sommige scholen, zeker in het lager onderwijs zoals de aanmeldcijfers aantonen, hebben een specifiek programma: er zijn Steinerscholen zoals De Zonnewijzer en Montessorischolen zoals KieM, innovatieve scholen zoals De MET in het secundair onderwijs, scholen in het buitengewoon onderwijs (Woudlucht, Windekind) en scholen voor normaal tot hoogbegaafde kinderen met leerstoornissen en structuurproblemen zoals Eureka. De Wijnpers biedt dan weer secundair provinciaal onderwijs aan. Vele ‘traditionele’ scholen van GO! en het katholieke onderwijsnet experimenteren ook steeds meer met innovatieve onderwijsvormen. Zo werkt het katholieke onderwijs vernieuwend met de eerstegraadsschool Stroom Leuven en experimenteert De Nova met projectklassen.

Er wordt ook druk gebouwd. Recent opende het Paridaensinstituut een prachtige nieuwbouw voor zijn lagere school. Architecte Inge Vanhaver en aannemer Houben zetten in opdracht van de vzw Katholieke basisscholen de nieuwe buurt- en basisschool De Zonnebloem neer in Kessel-Lo. De vrije basisschool Bleydenberg in Wilsele renoveert de beschermde kapel. De vrije basisschool Boven-Lo in Kessel-Lo werd verbouwd en uitgebreid met een modern gedeelte. Mater Dei richtte een kapel in als open leercentrum. En dan zijn er nog de projecten van de vrije basisschool De Bosstraat en Freinetschool Krullevaar’t  in Wilsele. In november vorig jaar gingen tevens de werkzaamheden aan de Paul Van Ostaijensite van start.

“We hebben in het begin van deze legislatuur vanuit Vlaanderen € 10.256.991 capaciteitsmiddelen binnengehaald, die helaas ontoereikend waren. Daarom leggen we als stad eenmalig € 1.658.890, volgens een verdeelsleutel gespreid over vier scholen, bij om ervoor te zorgen dat hun nieuwbouw- en renovatieprojecten kunnen doorgaan en voldoende capaciteit te genereren. Zo kreeg de middelbare Steinerschool De Zonnewijzer € 611.816 en leggen we € 237.928 op voor 108 plaatsen. GO! Middenschool Ter Beuke (De Nova) in Kessel-Lo ving € 2.231.654 en krijgt daar van de stad € 867.865 bovenop voor 260 plaatsen. De nieuwe eerstegraadsschool Veld in Veltem inde € 3.154.384 en kreeg telkens € 394.298 bij van de stad Leuven en de gemeente Herent voor 308 plaatsen. De Wijnpers incasseerde € 408.339 en kreeg van ons € 158.799 toegeschoven voor 140 plaatsen. Het Heilig Hartinstituut in Heverlee en Sancta Maria op het Sint-Jacobsplein ontvingen respectievelijk € 1.097.214 voor 200 plaatsen en € 2.753.584 voor 250 plaatsen en kregen niks meer van de stad Leuven. In die scholen zullen zo 1.266 extra plaatsen gegenereerd worden”, berekent Lalynn Wadera.

Ze merkt op dat open scholen vandaag redelijk vanzelfsprekend zijn. “Die eigenschap zit in het DNA van bijna alle scholen en ze kunnen geld vragen voor de verhuur van hun infrastructuur. De stad huurt ook sportinfrastructuur en koppelt verenigingen met scholen zodat er o.m. vakantiekampen kunnen plaatsvinden. Daarnaast is er ons project ‘groenplaats’: scholen krijgen advies, subsidies en ondersteuning als ze hun speelplaats vergroenen in een avontuurlijke buitenruimte en zich buiten de lesuren openstellen voor de buurt. Er zijn al een twintigtal groenplaatsen gerealiseerd, die bijna allemaal openstaan voor de omgeving. Die shift is echt gemaakt”, juicht ze toe.

Twee jaar geleden droeg de stad Leuven ook twee stadsscholen, SKLO in de Leo Dartelaan in Heverlee en SBLO/Parkschool, over zodat die van schaalvoordelen konden genieten. “We hebben die overdracht zo open en transparant mogelijk willen doen. GO! heeft hiervoor een dossier ingediend en beide stadsscholen overgenomen. Nu kunnen ze terugvallen op een veel groter team, waardoor ze beter onderwijs kunnen aanbieden”, meent de schepen.

SOM

Ze looft tevens het erg sterke lokale onderwijsveld en de uitstekende transparante en evenredige samenwerking over de netten heen. “Zo werken we nauw samen met de KU Leuven en zijn we een onderdeel van Samen Onderwijs Maken (SOM), een organisatienetwerk dat de stad Leuven en onderwijsmakers over netten en niveaus heen verbindt en dat ons onderwijs innovatief wil versterken. De stad financiert dat, maar is er niet de voorzitter of trekker van. SOM werd zeven jaar geleden opgericht toen huidig burgemeester Mohamed Ridouani Onderwijsschepen was. Om de twee maanden wordt vergaderd over thema’s als diversiteit op school en de diverse leraarskamer als afspiegeling van onze samenleving, het mentale welbevinden van jongeren of vroegtijdige schooluitval. Iedereen draagt zijn expertise bij naar eigen kunnen. Innovatie gebeurt immers daar waar je alle partners samenbrengt en zonder financiële belemmeringen. Deze fijne samenwerking, waarbij uitdagingen van onderuit aangepakt worden, levert mooie resultaten op en de organisatie groeit enorm. Alle scholen en een aantal welzijnspartners zetelen in dit netwerk, waar we werken in de vorm van labo’s en experimenteerruimtes. We hebben immers elkaar nodig om een antwoord te bieden op wicked problems”, beseft Lalynn Wadera.

De stad heeft volgens haar trouwens een flankerende en ondersteunende rol, want scholen zijn mini-samenlevingen. “Zo heeft de Oekraïnecrisis voor een instroom van leerlingen gezorgd en we trachten een dam op te werpen tegen de stijgende kinderarmoede met gezonde schoolmaaltijden. Die proefprojecten werken goed en we willen ze de volgende legislatuur voort uitrollen. De antenne School 2030 ondersteunt dan weer scholen om de duurzame omslag te maken en bv. voor de plaatsing van zonnepanelen eventueel samen te werken met de buurt. Ook op het vlak van racisme en diversiteit willen we onze scholen sturen met de hulp van School Zonder Racisme en sinds dit jaar ook met ‘Got your back’, een begeleid rollenspel waarbij jongeren in de huid van iemand anders kruipen en zelf een oneerlijke behandeling en racisme ervaren. In de strijd tegen kansarmoede zetten we sinds vorig jaar i.s.m. welzijnswerkers van o.m. Buurtwerk ’t Lampeke mee brugfiguren in in het basisonderwijs. Deze tussenpersonen tussen ouders en de school bieden extra hulp en kunnen deze ouders ondersteunen en doorverwijzen. Leraars met maatschappelijke voeling kunnen als bekende gezichten in de school ook een aanspreekpunt vormen en een double check doen. Daarnaast bestaat er ook een buddywerking, vooral door studenten in opleiding die huiswerkbegeleiding bieden aan kinderen in nood”, verduidelijkt de schepen.

De stad wil tevens dat innovatief onderwijs hand in hand gaat met sociocultureel onderwijs. “In dit licht zoeken we een geëngageerde erfpachter voor het Missiehuis op de Scheutsite in Kessel-Lo en lanceerden we hiertoe een open oproep voor innovatief onderwijs. De MET en De KieM, die reeds op de Scheutsite gevestigd zijn, zullen sowieso een dossier indienen”, verwacht ze.

De stad Leuven kocht deze verkeersvrije site in 2019 en liet er de voorbije jaren een aantal lokale verenigingen en organisaties testen of deze plek voor hen geschikt was. Met een erfpachtregeling zoekt ze nu een definitieve invulling. Onderwijsinstellingen die vernieuwend onderwijs, gemeenschapsbevordering, cultuur- en natuurbeleving willen samenbrengen, konden samen met eventuele partners tegen 20 oktober online een projectvoorstel indienen. Volgens deze formule blijft de stad eigenaar en kunnen de erfpachthouders het gebouw gedurende vijftig jaar gebruiken, onderhouden en vernieuwen naargelang hun noden. Organisaties of partnerschappen die het gebouw in erfpacht willen nemen, verbinden zich ertoe om er innovatieve onderwijsprojecten te ontwikkelen en samen te werken met Leuvense socioculturele organisaties. Ze moeten ook tot de zomer van 2025 de huidige overeenkomsten voortzetten met de twee scholen en 25 socioculturele verenigingen die lokalen huren in het Missiehuis.

“We willen onderwijs op maat voor elk kind en willen iedereen aan boord houden. Dat is een kansenmaker om ieders talent te ontwikkelen. Leuven steunt ook Ponton43 in Bierbeek, een school voor buitengewoon secundair onderwijs voor jongeren met gedrags- en emotionele problemen. Spring-Stof biedt dan weer onderwijs op maat aan cognitief begaafde leerlingen”, besluit de schepen.