Geberit opent de jacht op vuile toiletten

Geberit, door loodgieter Caspar Melchior Albert Gebert in 1874 gesticht in Rapperswil-Jona bij Zürich, groeide in anderhalve eeuw uit tot een mondiale sanitaire groep en Europese marktleider in sanitair. Het huldigt in zijn assortiment voor nieuwbouw en renovatie (sanitaire techniek, leidingsystemen, keramische toestellen en badkamermeubilair) het principe van eco-design: elk product scoort over zijn ganse levenscyclus ecologisch beter dan zijn voorganger zonder in te boeten op kwaliteit, functionaliteit of duurzaamheid. Geberit biedt zijn marktpartners uitgebreide opleidingskansen en zet sinds 1990 in op duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo). Een goede hygiëne in scholen past in zijn bedrijfsmissie omdat kinderen er veel tijd besteden.

Geberit schakelde het onderzoeksbureau iVox in nadat het ontluisterende beelden ontving voor zijn actie n.a.v. Wereld Toilet Dag 2022. Uit diens enquête bleek dat 35% van de ouders, vooral met oudere kinderen, zich zorgen maakt over het schoolsanitair. Gemiddeld moet een kind vier tot zeven keer per dag naar het toilet. 13% van de leerlingen houdt echter altijd, 29% regelmatig en 27% soms zijn behoefte op omdat ze onvoldoende tijd hebben om rustig naar het toilet te gaan of vanwege de stank, het gebrek aan privacy of de bedroevende hygiëne. Schooltoiletten zijn ook vaak onverwarmd en hebben geen bril. Die houding geldt zowel voor jongens als meisjes, maar meer in het middelbaar dan in de lagere of de kleuterschool. Schooltoiletten kennen ook een piekbelasting tijdens speeltijden en lunchpauzes, waarop het aantal wc’s en de spoel- en afvoercapaciteit moeten voorzien zijn.

Zes op de tien leerlingen storen zich zozeer aan de geur dat ze hun toiletbezoek uitstellen. Eén op de drie klaagt dat de leerlingentoiletten vuil zijn en niet altijd over voldoende toiletpapier en handzeep beschikken, 40% dat sommige wc’s defect zijn. Leerlingen geven schooltoiletten een tevredenheidsscore van 6,2 op 10; basisschoolkinderen zijn positiever dan middelbare scholieren. 83% van de ouders en leerkrachten vindt dat de overheid regels moet vastleggen waaraan schooltoiletten moeten voldoen en dat die jaarlijks moeten geïnspecteerd worden. Volgens 74% van de ouders en leerkrachten moeten op meisjestoiletten gratis maandverband en/of tampons beschikbaar zijn.

Leerkrachten geven het schoolsanitair voor leerlingen 6,6 en dat voor het personeel 6,8 op 10. 74% van de leerlingen en 64% van de leerkrachten vindt dat er voldoende toiletten zijn op school, maar volgens 57% van de leerlingen en 46% van de leerkrachten zien ze er verouderd uit. 60% van de leerlingen en 54% van de leerkrachten klaagt dat de leerlingentoiletten vaak stinken. Volgens 45% van de leerlingen zijn de wc-brillen niet altijd rein en staat niet in elk wc-hokje een wc-borstel. 33% van de leerlingen en 30% van de leerkrachten kunnen hun handen er niet afdrogen. 44% van de leerlingen en 45% van de leerkrachten jammert dat sommige schooltoiletten niet degelijk werken, buiten gebruik, verstopt of beschadigd zijn. 23% van de leerlingen mag enkel tijdens de speeltijd naar het toilet, 62% ook tijdens de les als het dringend is en 16% steeds. 42% van de leerlingen houdt zijn behoefte op school regelmatig tot altijd op. Volgens 47% van de ouders heeft de staat van de toiletten een impact op de schoolmotivatie van hun kind.

83% van de ouders en leerkrachten meent dat niet naar het toilet durven gaan op school fysieke en psychologische problemen kan veroorzaken. Voor 58% van de leerkrachten en 50% van de ouders komen een gebrekkige hygiëne, netheid en privacy op schooltoiletten neer op mishandeling. 53% van de ouders die zelf het schoolsanitair van hun kind bezochten en 45% die dat nog nooit deden, stellen een gebrekkige hygiëne, netheid en privacy op schooltoiletten gelijk met mishandeling.

Wedstrijd

Met zijn nationale wedstrijd draagt Geberit zijn steentje bij tot de door de UNO erkende World Toilet Day die aanklaagt dat 4,2 miljard mensen nog altijd geen toegang hebben tot fatsoenlijk sanitair. Aan de eerste editie in 2020 namen 124 scholen deel, waarbij Geberit telkens 5000 euro schonk aan vier scholen en alle andere scholen gratis advies aanbood. In 2021 ontving het door corona slechts 13 dossiers en gaf het twee scholen 5000 euro. In 2022 dienden 137 kleuter-, lagere en middelbare scholen een dossier in en wonnen twee schooltjes sanitaire toestellen voor 7500 euro exclusief btw en installatiekosten. Aan de editie 2023 kunnen scholen vanaf 15 november deelnemen.

“Onze technische en projectadviseurs bezoeken regelmatig scholen in het kader van bouwprojecten. Toen verschillende scholen ons bovendien al dan niet met foto’s alarmeerden over hun sanitaire voorzieningen beseften we dat we een essentiële rol moesten spelen in de bewustwording voor dit probleem. Na corona wordt wel systematischer geïnvesteerd in automatische en elektronische waterbesparende kranen en contactloze en automatische spoelen van wc’s en urinoirs. Het initiatief ‘Gezonde scholen’ van Anneleen Vandenberck bouwt bruggen met fabrikanten. Schooldirecteurs kunnen budgettair en planmatig geadviseerd worden en Edubuild kan de autoriteiten sensibiliseren en een mentaliteitswijziging veroorzaken”, oppert José Wyns, algemeen directeur van Geberit België.

Geberit schenkt veel aandacht aan ergonomie, onderhoudsgemak en duurzaamheid in zijn ontwerpen, materialen en recyclaat. Zo biedt het spoelrandloze (rimfree) toiletten aan en zijn alle buizen van levering tot plaatsing dankzij een beschermkap volledig afgesloten om drinkwaterbesmetting te vermijden. Voor collectiviteiten hanteert het een systeem van hygiënespoeling van leidingen. Scholen verbruiken in de vakanties immers geen water, zodat hun leidingen automatisch periodiek moeten gespoeld worden om biofilmvorming en stagnatie en vervuiling in de leidingen en dus legionellose of andere bacterievorming te vermijden. Vandaag kan Geberit vanaf 4,5 en 2 liter spoelen. Zijn waterbesparende, onderhoudsvriendelijke en duurzame inbouwspoelreservoirs worden standaard getest op 100.000 spoelcycli. Begin dit jaar verlengde de Zwitserse multinational bovendien de beschikbaarheid van wisselstukken voor zijn inbouwspoelreservoirs van 25 tot minimum 50 jaar. “Zittingen zijn vaak beschadigd en verslijten het meest en het snelst, maar kunnen ook het makkelijkst vervangen worden. Als scholen meer belang hechten aan een degelijke hygiëne zullen scholieren ook meer respect opbrengen voor schoolsanitair”, stipt José Wyns aan.

Geberit pleit samen met ouderverenigingen voor een reglementering die per aantal leerlingen een minimumaantal sanitaire voorzieningen en wekelijkse schoonmaakbeurten voorschrijft. AGION en Geberit reiken wel vrijblijvende en niet-eensluidende aanbevelingen aan, maar de bevoegde instanties bereiken hierover best eensgezindheid. “Er bestaan ‘Aanbevelingen sanitaire voorzieningen in onderwijsinstellingen’ met richtlijnen voor het aantal toiletten per aantal leerlingen, maar geen officiële normen of minimumeisen voor onderhoud, privacy, zeep, wastafels, … De website van AGION meldt: “Scholen zijn arbeidsplaatsen voor leerkrachten, administratief en ondersteunend personeel (…). Hierdoor is de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk van toepassing. Voor alle andere leerlingen zijn er geen specifieke wettelijke bepalingen. Maar een aantal algemene principes uit de Codex zijn wel gebruikt als hulpmiddel om deze aanbevelingen op te stellen.” Daarom spoort Geberit overheden en onderwijskoepels aan om een normatief kader uit te werken”, stelt José Wyns.

Voor meer info over de vierde World Toilet Day-wedstrijd van Geberit kan je terecht op www.geberit.be/world-toilet-day-nl