Turnzaal van ‘De Dol-Fijn’ in Gavere hult zich in vrolijke regenboogkleuren

De school, opgericht in 1900, telt vandaag 98 kleuters en 172 lagereschoolkinderen. Op 6 september knipte o.m. Luc Vande Steene, de zoon van de vorige eigenaar van de grond van de turnzaal, het lint door. In haar toespraak noemde directrice Ann De Mey de nieuwe zaal een meerwaarde voor de school en Dikkelvenne. “In 2011 meldde de inspectie dat ons oude turnzaaltje zonder kleedkamers op een stenen vloer niet meer van deze tijd was. Naarmate de klassen groter werden, kon het steeds moeilijker aan de eisen voldoen. Toen stelde mijn collega-directeur voor om vrijkomende gelden voor een bouwproject te verdelen. De zoon van de eigenaar van dit 100 x 20 m grote perceel uitgevend op de Nijverheidsstraat wilde het aan de school verkopen, maar we hadden niet genoeg geld. Rond 2015 kocht de kerkfabriek van Dikkelvenne het echter en gaf ze de school tegen een kleine vergoeding hierop een recht van opstal”, stelt ze.

De directrice merkt op dat Luc en Timothy Jacobs van Jacobs Architectenbureau in Dikkelvenne, wiens kleinzoon en zoon Miro hier op school zit, fantastisch werk leverden. “Ze waren hier bijna dagelijks en elk detail is doordacht. Joachim Ackaert, de gedreven werfleider van hoofdaannemer B&R - Bouw en Renovatie uit Rekkem (Menen), volgde alles nauwlettend en correct op. Stabitec was verantwoordelijk voor de veiligheidscoördinatie, EPB-verslaggeving, stabiliteitsstudie en studie van de technieken. Alle onderaannemers leverden prachtig werk en onze beleidsondersteuner Filip Helleputte nam me veel werk uit handen”, looft ze.

AGION subsidieerde 70% van de vereiste 2,7 miljoen euro; de overige 30% moet de school bijpassen. “We hebben een gebruiksovereenkomst met sportclubs en op maandagavond zijn gedurende drie uur badmintonactiviteiten gepland; we hopen dat het gebruik van de zaal zal bijdragen aan de afbetaling. Ik heb uit dit bouwproces ook geleerd dat er vanuit verschillende instanties meer ondersteuning mag zijn op financieel en kennisvlak en hoop dat we schooloverschrijdend kunnen denken. Samenwerking en synergieën zijn de toekomst”, meent Ann De Mey.

De nieuwbouw omvat op het gelijkvloers de turnzaal met een netto oppervlakte van 14,6 m x 27 m, een directielokaal en de 12,55 x 6,1 m grote zaal ‘Expressie’ voor dans, gevechtssporten, zorg en naschoolse opvang. Ook een berging, een EHBO- en technische ruimte, kleedkamers, twee lokaaltjes met telkens vier douches, acht toiletten, vier urinoirs en een mindervalidentoilet zijn voorzien. ‘Expressie’ beschikt over een interactief Lü-bord en wordt o.m. gebruikt door een kinesist voor core stability-oefeningen en voor pilates. Op de mezzanine biedt een personeelscafetaria met bar van 14,6 x 6,25 m uitzicht op de turnzaal. Ze fungeert tevens als refter, leraarskamer en polyvalente vergader- en ontmoetingsruimte en mag uitgebaat worden door sportclubs die de zaal gebruiken.

“Al deze functies werden in veel minder comfortabele omstandigheden in de bestaande schoolgebouwen aangeboden: er was veelal een beurtrol en steeds te weinig kwaliteit; zo bevond het directielokaal zich onder een gewezen afdak/autobergplaats. De activiteiten zijn dus niet echt uitgebreid, maar zijn wel veel comfortabeler en aangepast aan de huidige normen”, duidt Luc Jacobs.

Buitenaanleg

In het gebouw hangen infoschermen en elke ruimte krijgt een naam gelinkt aan de geschiedenis van Dikkelvenne en een deurplaatje met historische uitleg. De school kocht extra speeltuigen en doet zelf nog de buitenaanleg met bomen, struiken en bodembedekkers die afwisselend in bloei staan.

De bouwwerken gingen in maart 2023 van start en moesten in maart ‘24 voltooid zijn, maar kampten met drijfnat weer en vervuilde grond die tot 6 m diep diende gesaneerd. “Toen we onze palen boorden, stootten we ook op enkele soilmixwanden en moesten we ze aanpassen op de plaats waar ze die wanden raakten”, verklaren Luc en Timothy Jacobs.

De nieuwbouw vormt een staalconstructie met goed geïsoleerde en door B&R geprefabriceerde betonnen sandwichpanelen, glas en aluminium buiten- en houten binnenschrijnwerk van B&R. De speelse regenboogkleuren in de voorgevel dragen een boodschap van vrede, samenhorigheid en inclusiviteit uit en keren achteraan in de passerelle en de lagere school terug. Binnen verwijzen vele blauwtinten naar de schoolnaam ‘De Dol-Fijn’ en siert een blauwe led-strip de zijkant van de turnzaal. Tussen 18 en 22 uur zijn de voorzijde en het afdak verlicht.

We werkten in de praktijk als een bouwteam, waarbij de directrice en de beleidsondersteuner deelnamen aan de wekelijkse werfvergaderingen. In de ontwerpfase BIMden we met Revit-software; door alles vooraf in detail uit te tekenen wonnen we tijd en vermeden we discussies. De aannemer gebruikte dit BIM-model om zijn staalstructuur en betonpanelen te produceren. Om hoogte te winnen trokken we alle technieken door de gaten in de dragende balken. Op het hoogste dak liggen twintig zonnepanelen met een totaal vermogen van 8,10 kWp. Het hemelwater wordt opgevangen op het platte roofingdak voor de spoeling van de toiletten. We plaatsten drie regenwaterputten met een capaciteit van 50.000 liter en laten het hemelwater infiltreren in grasdallen en waterdoorlatende klinkers. We voorzagen 14 cm pur muurisolatie in de sandwichpanelen, 20 cm cellulair glas op het dak en 12 cm isolatiemortel als vloerisolatie en plaatsten gelaagd anti-inbraak hoogrendementsglas. Daarnaast saneerden we de stookplaats en vervingen we de stookolieketel door een hoogrendementsgasketel. We hadden liever met warmtepompen gewerkt, maar alles is voorzien om die later te installeren“, vertellen de architecten.

Luifels

Het opdrachtgevend bestuur, de vzw Katholieke Scholen Regio Land van Gavere, bouwde de turnzaal tegen de wachtgevel van een vroeger landbouwbedrijf. Het complex sluit via een reeks luifels, met o.m. een overdekte stalling voor een dertigtal fietsen met stopcontacten voor elektrische fietsen en steps en een overdekte speelplaats, aan bij de bestaande schoolgebouwen. Vóór de turnzaal ‘filtert’ een deels overdekte patio met veel groen de inkijk vanaf de straat.

Oorspronkelijk wilde men een sportzaal bouwen die zowel door de school als buitenschools kon worden gebruikt, maar dit bleek snel geen ideale keuze: het terrein is relatief krap, de ligging is moeilijk, deze lagere school had vooral een turnzaal nodig en het is niet haar kerntaak om een sportzaal uit te baten. “Toch wou ze iets doen voor de lokale gemeenschap door haar zaal naschools in te zetten als turnzaal en trainingslokaal voor de jeugd. Met zijn binnenhoogte van 5,5 m is hij ongeschikt voor wedstrijden, maar wel om te turnen en te trainen. Hierdoor blijft de hinder beperkt: hij zorgt niet voor wedstrijdtumult en luidruchtige supporters, verkeersproblemen, vandalisme, enz. Deze locatie moet een groene oase van rust en ontspanning worden. De hoge ramen scheppen een aangename lichtinval in de turnzaal, terwijl de geperforeerde binnendeuren esthetisch scoren en het glas beschermen. En vermits het gebouw vooral op de plaatselijke jeugd is gericht, lijkt een fietsenstalling belangrijker en volstaat een parking voor negen auto’s achter het gebouw met bekabeling voor elektrische wagens; de laadpaal moet nog geplaatst worden. Die zone kan ook worden gebruikt als verkeerspark”, meldt Luc Jacobs.

Hij vindt de beperking in de hoogte ook stedenbouwkundig meer verantwoord. “Met zijn buitenhoogte van 6,65 m lijkt het gebouw goed aan te sluiten bij de hoogte van de aanpalende wachtgevel - iets hoger dan de diverse kroonlijsten, maar lager dan de diverse nokken – en is het ook voor de buren aanvaardbaar. Om de hinder dieper op het terrein zoveel mogelijk te beperken is de achterbouw slechts 3,65 m hoog gebouwd. De luifels zijn nog lager ontworpen. Het geheel sluit aan tegen de aanpalende tuinmuren en bijgebouwen. De oude en te lage overdekte speelplaats is er gesloopt. Links van dit 15,2 x 56,65 m grote gebouw biedt de bouwvrije zone van (minstens) 4 m breed doorgang aan brandweerwagens. De vernieuwde sportinfrastructuur is uitgevoerd conform de gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake toegankelijkheid met aangepast sanitair, kleedkamers, enz.”, lichten de architecten toe.

De hoofdtoegang tot de school blijft in de veilige Bossemstraat, met voldoende parkeergelegenheid voor het personeel en bezoekers. De 200 m lange en 1 m brede Lampenhoveweg langs het terrein wordt volgens hen best in ere hersteld zodat de nieuwbouw voor voetgangers en fietsers veilig bereikbaar is vanaf de Bossemstraat.

Baksteen als duurzame oplossing

Jacobs Architectenbureau bv werd opgericht in 1980 door architect Luc Jacobs en zijn echtgenote Monique Verwilst. Sinds 2006 werkt het in een vierkoppig team met hun zoon architect Timothy en Ir.-arch. Dries Van Dorpe. Het bouwde een toeristisch infocentrum aan het gemeentehuis van Gavere en het gemeentelijk ontmoetingscentrum De Lier in Lierde, vernieuwde het gemeentelijk ontmoetingscentrum op de Markt in Gavere en verbouwde voor de zusters Bernardinnen een beschermde modernistische villa in Kaprijke voor de opvang van kinderen in een moeilijke thuissituatie. Voor de zusters realiseerde het ook een grotere nieuwbouw met een administratief gebouw voor tachtig personen en vier woningen met elk twaalf slaapkamers en bouwt het een nieuw klooster aan Apostelhuizen in Gent.

Andere referenties zijn het Huis van de Bouw in Zwijnaarde inclusief verbouwingen/uitbreidingen en de sportzaal, turnzaal en buitensportinfrastructuur van het Sint-Franciscusinstituut (SFI) in Melle. “De context en het type gebouw bepalen ons ontwerp. We werken veel met baksteen, een duurzame oplossing die lang meegaat”, stellen Luc en Timothy Jacobs.